Zuidwolde, 4 mei 2025 – Gisterenochtend vond de officiële openstelling van Barak Linde in Zuidwolde plaats.
De openstelling werd ondersteund door de legervoertuigen van Keep Them Rolling (KTR), wat zorgde voor een compleet plaatje met op de achtergrond Kamp Linde en zijn historische barak.
Tijdens de ceremonie spraken verschillende sprekers, waaronder burgemeester Inge C.J. Nieuwenhuizen. Henk Dekker, voorzitter van Stichting Barak Linde, opende de bijeenkomst. Hij heeft zich jarenlang ingezet voor de restauratie en het behoud van dit erfgoed.
De barak is mede bekend omdat hier de filmserie “Het videodagboek van Anne Frank” werd opgenomen.
Ook burgemeester Inge C.J. Nieuwenhuizen sprak de genodigden toe: “Barak Linde is een plek die niet alleen getuigt van onze geschiedenis, maar ons ook herinnert aan onze verantwoordelijkheid om die geschiedenis door te geven aan volgende generaties. De barak herinnert ons aan de 96 Joodse dwangarbeiders die in 1942 in Kamp Linde waren ondergebracht. Daar werden zij ingezet bij de verbetering van het Kobuspad, de latere Burgemeester Jansstraat. Vervolgens werden zij in 1942 vanuit Kamp Linde naar Kamp Westerbork vervoerd, om nooit meer terug te keren.”
Een bezoek aan Barak Linde is meer dan alleen het lezen van feiten en data. Het is een ervaring die raakt; het besef van wat er op het spel stond en wat er verloren ging. Het biedt een kans om stil te staan bij de waarde van vrijheid, aldus de burgemeester.
Vervolgens vond een symbolische handeling plaats: het vrijlaten van vrijheidsduiven, waarna de genodigden werden uitgenodigd om een kijkje te nemen in de barak.
Stichting Barak Linde heeft zich ingezet om het gebouw te behouden en in te richten als expositieruimte, waar verhalen uit de oorlog worden verteld. In de barak zijn verschillende historische objecten te vinden, waaronder bedden uit Kamp Westerbork en het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland. Binnen in de barak krijg je een indruk van hoe de mensen daar hebben geleefd en proef je de sfeer van die tijd.
Na de openstelling reden de voertuigen van KTR samen met de burgemeester een rondje door Zuidwolde, langs het oorlogsmonument bij het gemeentehuis, waarna zij terugkeerden naar Barak Linde.
Getuigenis van Arie Velema
Ook Arie Velema was aanwezig. Hij bracht zijn jeugd door in oorlogstijd op Kamp Linde, waar zijn vader kampbeheerder was. In 1940 werd zijn vader aangesteld als kampbeheerder en kok. Destijds was Kamp Linde een Rijkswerkkamp, een werkkamp beheerd door de Rijksdienst voor de Werkverruiming. Dit soort kampen werden in de jaren ’30 en ’40 opgericht om werkloze mannen aan het werk te zetten in de landbouw en bosbouw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kregen sommige kampen een tragische functie: ze werden gebruikt om Joodse mannen te isoleren voordat zij naar Kamp Westerbork en later naar vernietigingskampen werden gedeporteerd.
De heer Velema vertelde over zijn tijd in Kamp Linde en de ervaringen van zijn familie. Hij merkte op dat er geen bewaking was en dat er geen Duitse soldaten permanent aanwezig waren. Zo nu en dan kwam een hoge Duitse officier langs om tijdens het appel de aanwezigen te tellen. Als het aantal klopte, vertrok hij weer.
Arie’s vader probeerde de Joodse mannen zo lang mogelijk te behoeden voor deportatie door hen werk te geven in de keuken. De gevangenen hadden geen idee van wat hen te wachten stond. Zelfs Kamp Westerbork werd door hen als een werkkamp gezien; ze spraken zelfs over het aanleggen van een spoorlijn. Er is nooit een Joodse gevangene gevlucht – zij bleven zonder bewaking in Kamp Linde.
Kamp Linde werd later een woongemeenschap, waar Arie met zijn familie een zorgeloze tijd heeft doorgebracht.
Vervolgens werd zijn vader als ex-militair opgeroepen om in krijgsgevangenschap te gaan. Hij weigerde en dook een tijdlang onder in het ziekenhuis in Hoogeveen. Toen de situatie weer wat rustiger leek, keerde hij terug. Helaas werd hij verraden, alsnog opgepakt en zat hij twee jaar lang in krijgsgevangenschap tijdens de oorlog.
In 1943/1944, toen bommenwerpers over het kamp vlogen, vond Arie het een indrukwekkend gezicht—tot een jager naar beneden schoot en het kamp onder vuur nam. Te midden van een kogelregen vluchtte hij naar zijn moeder en broertje. Daar wachtten zij onder de keukentafel de schietpartij af. Gelukkig raakte niemand gewond.
Het was een onzekere tijd. Wanneer de bommenwerpers weer kwamen, moest Arie vluchten naar de bossen, waar een strohut stond.
Deze bijzondere getuigenis gaf een extra dimensie aan de heropening van Barak Linde.
Voor meer informatie over Barak Linde KLIK HIER
Verslag: Paula Bansema, Foto’s: Paula Bansema en Gylvano Metselaar